12 loại mô hình Database phổ biến nhất

28/06/2023

Mô hình Database là một phần quan trọng của cuộc sống hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh ứng dụng công nghệ và kỹ thuật số hiện nay. Nếu bạn là người phụ thuộc vào việc lưu trữ dữ liệu, dù với tư cách công việc hay cá nhân, việc tìm hiểu về các loại database rất cần thiết. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng khám phá các mô hình cơ sở dữ liệu phổ biến nhất thời điểm hiện tại.

Mỗi mô hình Database sẽ mang đến các nhiệm vụ khác nhau phục vụ cho nhu cầu của từng đối tượng cụ thể. Dưới đây là một số loại Database phổ biến:

Database tập trung (Centralized database)
Database đám mây (Cloud database)
Database thương mại (Commercial database)
Database phân tán (Distributed database)
Database người dùng cuối (End-user database)
Database trực quan (Graph database)
Database NoSQL
Database hướng đối tượng (Object-oriented database)
Database mã nguồn mở (Open-source database)
Database hoạt động (Operational database)
Database cá nhân (Personal database)
Database quan hệ (Relational database)

Database tập trung

Cơ sở dữ liệu tập trung là mô hình cơ sở dữ liệu hoạt động hoàn toàn trong một địa điểm duy nhất. Cơ sở dữ liệu tập trung thường được sử dụng bởi các tổ chức lớn hơn, chẳng hạn như doanh nghiệp hoặc trường đại học. Bản thân cơ sở dữ liệu được đặt trên một máy tính trung tâm hoặc hệ thống cơ sở dữ liệu. Người dùng có thể truy cập cơ sở dữ liệu thông qua mạng máy tính, tuy nhiên máy tính trung tâm vẫn sẽ đảm nhiệm hoạt động duy trì cơ sở dữ liệu chính.

Ví dụ về database tập trung là CPU máy tính để bàn hoặc máy chủ, máy tính lớn mà người dùng truy cập thông qua mạng máy tính như mạng LAN hoặc WAN.

Database đám mây

Cơ sở dữ liệu đám mây còn được gọi là cơ sở dữ liệu đám mây, thực hiện việc lưu trữ và quản lý trên nền tảng điện toán đám mây thay vì trên máy chủ hoặc thiết bị cục bộ. Mô hình cơ sở dữ liệu này được truy cập qua internet, có thể được sử dụng bởi nhiều người dùng hoặc ứng dụng. Nhờ vậy, database đám mây cung cấp khả năng quản lý linh hoạt, dễ dàng mở rộng để lưu trữ và quản lý dữ liệu. Cơ sở dữ liệu đám mây có thể được sử dụng cho nhiều ứng dụng, bao gồm ứng dụng web và thiết bị di động, kho dữ liệu,...

Các mô hình dữ liệu đám mây phổ biến thường gặp nhất là Microsoft Azure SQL Database, Amazon Relational Database Service, Oracle Autonomous Database.

Database thương mại

Một trong các loại database phổ biến khác là Cơ sở dữ liệu thương mại. Cơ sở dữ liệu thương mại là bất kỳ cơ sở dữ liệu nào được thiết kế bởi một doanh nghiệp thương mại. Các doanh nghiệp phát triển cơ sở dữ liệu giàu tính năng, sau đó họ bán cho khách hàng của mình. Database thương mại có thể có những điểm khác biệt về thành phần, cấu trúc, công nghệ áp dụng. Đặc điểm nổi bật của database thương mại là người dùng phải trả tiền để sử dụng chúng, không giống như cơ sở dữ liệu nguồn mở.

Ví dụ: MYSQL, PostgreSQL, MongoDB, Oracle, DB2, Splunk,…

Database phân tán

Cơ sở dữ liệu phân tán là cơ sở dữ liệu được trải rộng trên nhiều thiết bị. Thay vì lưu trữ tất cả thông tin trên một thiết bị, giống như các loại database khác trong danh sách này, cơ sở dữ liệu phân tán sẽ hoạt động trên nhiều máy, chẳng hạn như các máy tính khác nhau trong cùng một vị trí hoặc chung một mạng chủ. Sử dụng database phân tán mang đến nhiều lợi ích, chẳng hạn như độ tin cậy tốn hơn, khả năng mở rộng dễ dàng và tăng tốc độ truy cập.

Mặc dù có nhiều lựa chọn, một số cơ sở dữ liệu phân tán phổ biến bao gồm Apache Ignite, Apache Cassandra, Apache HBase, Couchbase Server, Amazon SimpleDB, Clusterpoint và FoundationDB.

Database người dùng cuối

Cơ sở dữ liệu người dùng cuối là loại cơ sở dữ liệu được sử dụng bởi những người dùng không rành về kỹ thuật, chẳng hạn như các chuyên gia kinh doanh hoặc người tiêu dùng cá nhân. Chúng thường được thiết kế dễ sử dụng và không yêu cầu kiến thức hoặc chuyên môn kỹ thuật sâu rộng. Nhờ vậy, việc thiết lập và bảo trì database người dùng cuối cũng trở nên dễ dàng hơn.

Một ví dụ điển hình về loại cơ sở dữ liệu này là bảng tính được lưu trữ trên máy tính cục bộ của bạn.

Database trực quan

Cơ sở dữ liệu trực quan là một loại cơ sở dữ liệu NoSQL sử dụng lý thuyết đồ thị để lưu trữ, quản lý và truy vấn dữ liệu. Trong cơ sở dữ liệu đồ thị, dữ liệu được tổ chức thành các nút, biểu thị các thực thể hoặc đối tượng và các cạnh, biểu thị mối quan hệ giữa các nút. Chúng đặc biệt phù hợp để lưu trữ và quản lý dữ liệu có mối quan hệ và kết nối phức tạp, chẳng hạn như mạng xã hội, công cụ đề xuất và hệ thống phát hiện gian lận.

Ví dụ một số nền tảng database trực quan thông dụng có thể nhắc tơi Datastax Enterprise Graph, Neo4J.

Database NoSQL

Cơ sở dữ liệu NoSQL, hay cơ sở dữ liệu phi quan hệ, là một danh mục rộng bao gồm bất kỳ cơ sở dữ liệu nào không sử dụng SQL làm ngôn ngữ truy cập dữ liệu chính. Không giống như cơ sở dữ liệu quan hệ, dữ liệu trong cơ sở dữ liệu NoSQL không nhất thiết phải tuân theo lược đồ được xác định trước. V vậy những loại cơ sở dữ liệu này rất phù hợp cho các tổ chức muốn lưu trữ dữ liệu phi cấu trúc hoặc bán cấu trúc. Một ưu điểm của cơ sở dữ liệu NoSQL là các nhà phát triển có thể nhanh chóng thực hiện các thay đổi đối với cơ sở dữ liệu mà không ảnh hưởng đến các ứng dụng đang sử dụng cơ sở dữ liệu.

Ví dụ: Apache Cassandra, MongoDB, CouchDB, and CouchBase.

Database hướng đối tượng

Cơ sở dữ liệu hướng đối tượng là cơ sở dữ liệu trong đó dữ liệu được biểu diễn dưới dạng đối tượng và lớp. Đối tượng là một mục, chẳng hạn như tên hoặc số điện thoại, trong khi lớp là một nhóm đối tượng. Hãy cân nhắc việc sử dụng cơ sở dữ liệu hướng đối tượng khi bạn có một lượng lớn dữ liệu phức tạp muốn xử lý nhanh chóng.

Một số nền tảng database đối tượng quen thuộc và phố biến có thể kể tới Wakanda hay ObjectStore.

Database mã nguồn mở

Cơ sở dữ liệu mã nguồn mở là loại mô hình dữ liệu được thiết kế để công chúng sử dụng miễn phí. Không giống như database thương mại, người dùng có thể tải xuống hoặc đăng ký cơ sở dữ liệu nguồn mở mà không phải trả phí. Cơ sở dữ liệu nguồn mở thường rẻ hơn nhiều so với cơ sở dữ liệu thương mại. Tuy nhiên, chúng cũng có thể thiếu một số tính năng nâng cao so với mô hình dữ liệu thương mại.

Ví dụ: MySQL, PostgreSQL, MariaDB, MongoDB, SQLite,...

Database hoạt động

Cơ sở dữ liệu hoạt động cho phép người dùng sửa đổi dữ liệu theo thời gian thực. Cơ sở dữ liệu hoạt động rất quan trọng trong phân tích kinh doanh và lưu trữ dữ liệu. Chúng có thể được thiết lập dưới dạng cơ sở dữ liệu quan hệ hoặc NoSQL tùy theo nhu cầu. Cơ sở dữ liệu thường dựa vào xử lý hàng loạt, trong đó các lệnh được thực hiện theo nhóm.

Một số ví dụ về cơ sở dữ liệu hoạt động là Microsoft SQL Server, AWS Dynamo, Apache Cassandra, MongoDB.

Database cá nhân

Cơ sở dữ liệu cá nhân là loại mô hình dữ liệu được thiết kế để lưu trữ, quản lý dữ liệu cho một cá nhân hoặc một nhóm nhỏ người dùng. Chúng thường có quy mô và phạm vi nhỏ hơn cơ sở dữ liệu doanh nghiệp, được các tổ chức lớn hơn sử dụng để lưu trữ và quản lý dữ liệu cho một số lượng lớn người dùng. Bạn có thể sử dụng cơ sở dữ liệu cá nhân để lưu trữ và quản lý nhiều loại dữ liệu, bao gồm hồ sơ tài chính, thông tin liên hệ, ghi chú cá nhân,...

Dropbox, Google Drive, Private Cloud do VMware cung cấp và iCloud đều là những ví dụ về dịch vụ lưu trữ cá nhân có sẵn cho bạn.

Database quan hệ

Cơ sở dữ liệu quan hệ cũng là một trong các loại database phổ biến, tuy nhiên có tính chất trái ngược với NoSQL. Với cơ sở dữ liệu quan hệ, thông tin được lưu trữ có cấu trúc về dữ liệu khác. Cơ sở dữ liệu quan hệ thường được ưu tiên hơn khi bạn lo ngại về tính toàn vẹn của dữ liệu hoặc khi bạn không đặc biệt tập trung vào khả năng mở rộng.

Một vài ví dụ database quan hệ có thể kể tới Microsoft SQL Server, Oracle Database, MySQL, PostgreSQL hay IBM Db2.

Hy vọng những thông tin trong bài viết này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại database khác nhau. Việc hiểu rõ các mô hình cơ sở dữ liệu giúp bạn có lựa chọn hiệu quả nhất, phù hợp với nhu cầu và mục đích sử dụng của mình.

CMC Cloud - Giải pháp Điện toán đám mây Toàn diện & Linh hoạt nhất. Cho phép tùy biến sử dụng và quản trị 25+ dịch vụ