Top 20 Các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay

Ngôn ngữ lập trình là cách các lập trình viên giao tiếp với máy tính, bao gồm một tập hợp lệnh tạo nhiều loại đầu ra khác nhau. Các ngôn ngữ lập trình chuyển đổi các giá trị chuỗi thành nhiều cách để tạo ra mã máy hoặc các phần tử đồ họa. Hiểu đơn giản hơn, các chương trình máy tính được viết bằng một ngôn ngữ cụ thể (C, C++, Java, Python) để đạt được nhiệm vụ nhất định.

Các thành phần của ngôn ngữ lập trình là bảng chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa. Trong đó, bảng chữ cái là tập hợp các kí tự dùng để viết chương trình. Cú pháp thể hiện các quy tắc và ngữ nghĩa xác định ý nghĩa thao tác cần thực hiện.

Có những loại ngôn ngữ lập trình nào?

Javascript - Ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất

Javascript là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất, được xem như cốt lõi của công nghệ World Wide Web. Ban đầu, Javascript chỉ sử dụng để phát triển trình duyệt web. Hiện tại, Javascript đã được triển khai trên các trên các website máy chủ hoặc ứng dụng không phải trình duyệt web.

Ưu nhược điểm của các ngôn ngữ lập trình là yếu tố đáng cân nhắc khi bạn quyết định lựa chọn học và sử dụng bất kỳ ngôn ngữ nào. Javascript sở hữu nhiều điểm mạnh tuy nhiên cũng tồn tại không ít hạn chế.

Ưu điểm:

• Javascript sở hữu nhiều ưu điểm như thực thi trên trình duyệt, tương tác với DOM, hỗ trợ AJAX và khả năng phát triển ứng dụng web mạnh mẽ.

Nhược điểm:

• Không có sự nhất quán giữa các trình duyệt, gây khó khăn trong việc duy trì và phát triển ứng dụng trên nhiều nền tảng khác nhau.
• Không phải là lựa chọn lý tưởng cho việc phát triển ứng dụng desktop.

Python - Ngôn ngữ lập trình cơ bản

Danh sách các ngôn ngữ lập trình cơ bản không thể thiếu Python. Python là ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở, miễn phí với các mô-đun hỗ trợ mở rộng và phát triển cộng đồng. Bên cạnh đó, nó cũng tích hợp dễ dàng với các dịch vụ web, cấu trúc dữ liệu thân thiện với người dùng và các ứng dụng máy tính để bàn dựa trên GUI. Ngôn ngữ lập trình này thường được sử dụng để phát triển các gói hình ảnh 2D và hoạt hình 3D như Blender, Inkscape và Autodesk. 

Ưu điểm:

• Dễ đọc, dễ viết
• Tính linh hoạt cao, dễ dàng tích hợp với các ngôn ngữ khác

Nhược điểm:

• Python có tốc độ thực thi chậm, tiêu thụ bộ nhớ lớn
• Không tối ưu cho ứng dụng đòi hỏi tài nguyên cao
• Khả năng bảo mật kém
• Hạn chế thiết kế và khó kiểm tra

Python là một trong các ngôn ngữ lập trình cơ bản nhất

GoLang - Ngôn ngữ lập trình cho ứng dụng web và API

Nếu bạn đang tìm hiểu về các ngôn ngữ lập trình web và API, GoLang là lựa chọn đáng tham khảo. Được Google phát triển năm 2007, GoLang đã trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình phát triển nhanh nhất nhờ tính đơn giản, khả năng xử lý các hệ thống đa lõi và nối mạng cũng như cơ sở mã lớn.

Ưu điểm:

• GoLang có tính tiện ích đa dạng, khả năng tương thích mạnh mẽ và hỗ trợ nhiều hệ điều hành
• Tốc độ nhị phân cao

Nhược điểm:

• Bộ quy tắc nghiêm ngặt giới hạn khả năng sáng tạo của người dùng
• Thư viện của GoLang không rộng rãi như các ngôn ngữ lập trình khác

PHP - Ngôn ngữ lập trình cơ bản phổ biến

PHP được coi là một trong các ngôn ngữ lập trình cơ bản phổ biến hiện nay. Các lập trình viên chủ yếu sử dụng PHP để viết các tập lệnh phía máy chủ. Bên cạnh đó, các nhà phát triển cũng có thể sử dụng ngôn ngữ này để viết các tập lệnh, dòng lệnh. Các lập trình viên có kỹ năng viết mã PHP cấp cao có thể sử dụng nó để phát triển các ứng dụng dành cho máy tính để bàn.

Ưu điểm:

• PHP là ngôn ngữ mã nguồn mở, giúp cài đặt và sử dụng dễ dàng trên các WebServer phổ biến.
• PHP không tốn phí và được chia sẻ rộng rãi trên cộng đồng, thuận tiện cho sao chép và triển khai trên nhiều dự án.
• Ngôn ngữ linh hoạt, dễ học, có khả năng giải quyết vấn đề theo nhiều phương pháp tùy biến.
• Bảo mật cao: Mặc là mã nguồn mở, PHP được phát triển mạnh mẽ với kỹ thuật bảo mật đa tầng, đảm bảo an toàn và ổn định.

Nhược điểm:

• So với Java và C#, PHP chủ yếu chỉ được sử dụng cho việc phát triển website và các ứng dụng mở rộng trên nền web.
• Các phiên bản trước PHP 7 có khả năng bảo mật thấp 

Java - Ngôn ngữ lập trình xây dựng ứng dụng

Nhắc đến Java là nhắc đến top các ngôn ngữ lập trình và ứng dụng được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Thuộc sở hữu của Tập đoàn Oracle, ngôn ngữ lập trình đa năng với cấu trúc hướng đối tượng này đã trở thành tiêu chuẩn cho các ứng dụng có thể được sử dụng bất kể nền tảng nào.

Java được công nhận về tính di động trên nhiều nền tảng, từ trung tâm dữ liệu máy tính lớn đến điện thoại thông minh. Ngày nay có hơn 3 tỷ thiết bị chạy các ứng dụng được xây dựng bằng Java.

Ưu điểm:

Nhược điểm:

• Hiệu suất chậm do tiêu tốn nhiều bộ nhớ dung lượng
• Framework của nó để tạo GUI không phát triển bằng những ngôn ngữ hiện đại như Python, R và C#
• Mã lệnh dài và phức tạp

Java là một trong các ngôn ngữ lập trình ứng dụng phổ biến nhất 

Matlab - Ngôn ngữ lập trình bậc cao 

Matlab nằm trong danh sách các ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến dùng để xây dựng các ứng dụng học máy và chuyên sâu. Các chương trình dựa trên Matlab cho phép người dùng phân tích dữ liệu, tạo thuật toán, xử lý hình ảnh và kiểm chứng nghiên cứu.

Ưu điểm:

• Cung cấp thư viện hàm đồ họa mạnh mẽ và nhiều thông tin về các lĩnh vực khác nhau
• Hỗ trợ phát triển các công cụ nhằm tối đa hóa hiệu suất

Nhược điểm:

• Là ngôn ngữ lập trình bậc cao nên khá khó học

HTML - Ngôn ngữ lập trình web phổ biến

Top các ngôn ngữ lập trình web phổ biến nhất không thể vắng mặt HTML. HTML là ngôn ngữ lập trình dùng để tạo các trang web và ứng dụng. HTML cũng được sử dụng để thêm hình ảnh, liên kết và các loại nội dung khác vào trang web.

Ưu điểm:

• Tạo các trang web có cấu trúc tốt, tuân thủ tiêu chuẩn, dễ bảo trì và cập nhật
• Hỗ trợ nội dung tương tác và đa phương tiện
• HTML5 là phiên bản mới nhất và bao gồm các tính năng mới như thành phần video và âm thanh, bộ nhớ cục bộ và đồ họa 2D/3D. HTML5 được thiết kế để thân thiện với người dùng và hiệu quả hơn các phiên bản HTML trước đó.

Nhược điểm:

• HTML là ngôn ngữ đánh dấu nên không có tính biểu cảm cao như như JavaScript hoặc PHP. Việc phát triển các ứng dụng hoặc trang web phức tạp bằng HTML có thể khó khăn hơn.
• HTML không phải là ngôn ngữ quá an toàn, vì vậy các nhà phát triển web phải mã hóa cẩn thận mọi thông tin đầu vào của người dùng để ngăn chặn các lỗ hổng bảo mật một cách thích hợp.
• HTML có thể hơi khó học đối với người mới bắt đầu vì nó có nhiều thành phần và quy tắc cú pháp khác nhau.

CSS - Ngôn ngữ lập trình đơn giản

CSS là ngôn ngữ biểu định kiểu được sử dụng để mô tả cách trình bày một trang được tạo bằng ngôn ngữ đánh dấu. Biểu định kiểu, là một bộ quy tắc dành cho trình duyệt web, có thể kiểm soát HTML hoặc XML.

Tất cả các thẻ HTML, bao gồm văn bản trong nội dung, tiêu đề, đoạn văn và các thành phần văn bản khác của tài liệu, đều được tạo kiểu bằng CSS. Hiển thị các thành phần lưới, thành phần bảng và hình ảnh

Ưu điểm:

• CSS được sử dụng để tạo kiểu cho tất cả các thẻ HTML, bao gồm nội dung tài liệu, tiêu đề, đoạn văn và tài liệu khác.
• CSS hỗ trợ dễ dàng hơn trong việc tạo các trang web trông đẹp mắt trên tất cả các thiết bị
• CSS cũng có thể giúp người khuyết tật dễ dàng tiếp cận các trang web hơn.
• CSS dễ học và sử dụng, nhiều tài nguyên và hướng dẫn có sẵn

Nhược điểm:

• Khi có lỗi trong tệp CSS, việc tìm ra nguồn gốc của vấn đề khá khó khăn
• Các tệp CSS có thể lớn và phức tạp, mất rất nhiều thời gian để tạo và duy trì chúng

Ngôn ngữ lập trình CSS được dùng để trình bày trang

Kotlin - Ngôn ngữ lập trình nguồn mở 

Top các ngôn ngữ lập trình nguồn mở được sử dụng phổ biến có thể kể tới Kotlin. Phiên bản đầu tiên của Kotlin được phát hành vào năm 2016 và ngày càng được sử dụng rộng rãi cho các ứng dụng Android, ứng dụng web, ứng dụng cho máy tính để bàn và phát triển ứng dụng máy chủ.

Hầu hết các ứng dụng của Google đều dựa trên Kotlin. Một số công ty sử dụng Kotlin làm ngôn ngữ lập trình của họ bao gồm Coursera, Pinterest, PostMates và nhiều công ty khác.

Ưu điểm:

• Kotlin có thể tương thích hoàn toàn với mã nguồn Java
• Hỗ trợ kiểm soát kiểu dữ liệu tốt, giúp tránh được một số lỗi phổ biến liên quan đến kiểu dữ liệu trong quá trình phát triển
• Kết hợp giữa lập trình hàm và thủ tục
• Dễ học

Nhược điểm: 

• Là ngôn ngữ mới nên cộng đồng khá nhỏ
• Thêm thời gian chạy Runtime

C# - Ngôn ngữ lập trình của Microsoft 

C# là một trong các loại ngôn ngữ lập trình nổi tiếng nhất từ những năm 2000 nhờ khả năng hỗ trợ khái niệm lập trình hướng đối tượng. Được phát triển bởi Microsoft, C# phù hợp nhất cho các ứng dụng trên Windows, Android và iOS. C# được sử dụng ở phần back-end của một số trang web phổ biến như Bing, Dell, Visual Studio và MarketWatch.

Ưu điểm:

• Tích hợp và gần gũi với C++, Java, Pascal
• C# được phát triển trên nền tảng của .NET Framework, giúp nó kế thừa nhiều ưu điểm của các ngôn ngữ mạnh mẽ khác như C++ và Java
• Dễ dàng tiếp cận và phát triển

Nhược điểm:

• Chỉ chạy trên nền Windows và phụ thuộc vào .NET Framework
• Thao tác trên phần cứng khó khăn hơn so với các ngôn ngữ lập trình nhúng khác

Swift - Ngôn ngữ lập trình nguồn mở phổ biến nhất

Swift là ngôn ngữ lập trình được phất triển bởi Apple vào năm 2014 cho các ứng dụng Linux và Mac. Là ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở dễ học, Swift hỗ trợ hầu hết mọi thứ từ ngôn ngữ lập trình Objective-C. 

Được biết đến là ngôn ngữ chủ đạo trong phát triển ứng dụng iOS, Swift đã được lựa chọn cho nhiều dự án quan trọng như WordPress, Mozilla Firefox, SoundCloud,...

Ưu điểm:

• Độ bảo mật và an toàn cao
• Code ngắn gọn và dễ đọc
• Tối ưu hóa thời gian viết ứng dụng

Nhược điểm:

• Hỗ trợ kém cho các phiên bản IOS cũ
• Mối lo về ứng dụng rác

R - Ngôn ngữ lập trình miễn phí 

Các ngôn ngữ lập trình miễn phí được sử dụng nhiều nhất chắc chắn không thể thiếu R. Các ứng dụng lập trình từ R thường được sử dụng để xử lý số liệu thống kê, bao gồm mô hình tuyến tính và phi tuyến, tính toán, kiểm tra, trực quan hóa và phân tích. 

Ưu điểm:

• Phù hợp chạy trên mọi hệ điều hành
• Dễ dàng chỉnh sửa, cải tiến, thay đổi tính năng
• Cơ sở dữ liệu phong phú

Nhược điểm:

• Dễ gặp bug, khả năng bảo mật còn kém
• Hỗ trợ quản lý bộ nhớ chưa hiệu quả

Ruby- Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng

Nếu bạn đang tìm kiếm các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng dễ học, đơn giản để bắt đầu, Ruby là gợi ý không nên bỏ qua. Được phát triển vào những năm 1990, Ruby được thiết kế để có cú pháp thân thiện với con người hơn. Bên cạnh đó, nó vẫn đảm bảo tính linh hoạt từ góc độ kiến trúc hướng đối tượng, hỗ trợ cả lập trình quy trình và lập trình chức năng. 

Ưu điểm:

• Đơn giản, dễ học cho người mới bắt đầu
• Cú pháp tự do, dễ sử dụng
• Tính linh hoạt cao

Nhược điểm:

• Thời gian xử lý chậm

C/C++ - Ngôn ngữ lập trình nổi tiếng 

C được coi ngôn ngữ lập trình lâu đời và phổ biến nhất và là ngôn ngữ gốc của các ngôn ngữ lập trình khác như C#, Java và JavaScript. C++ là phiên bản nâng cao hơn được phát triển từ C. Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình C++ cũng tương tự như hầu hết các ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay.

Ưu điểm:

• Lập trình hướng đối tượng
• Hiệu suất cao và tiêu tốn ít tài nguyên
• Quản lý bộ nhớ linh hoạt
• Giao tiếp với phần cứng dễ dàng

Nhược điểm:

• Việc quản lý vùng nhớ trong C++ có thể dẫn đến vấn đề tràn vùng nhớ 
• Phức tạp và khó hiểu trong OOP

NoSQL

NoSQL là cơ sở dữ liệu phi quan hệ được thiết kế để cung cấp hiệu suất cao và khả năng mở rộng. Cơ sở dữ liệu NoSQL thường được sử dụng trong các ứng dụng dữ liệu lớn, trong đó dữ liệu được phân phối trên nhiều nút.

Ưu điểm:

• Là hệ thống cơ sở dữ liệu không sử dụng mô hình quan hệ truyền thống.
• Thường được sử dụng cho các ứng dụng dữ liệu lớn cần mở rộng quy mô nhanh chóng.
• Nhanh hơn và có khả năng mở rộng cao hơn cơ sở dữ liệu quan hệ.

Nhược điểm:

• Cơ sở dữ liệu NoSQL thường kém hoàn thiện hơn cơ sở dữ liệu SQL và do đó, có thể thiếu một số tính năng và chức năng mà cơ sở dữ liệu SQL cung cấp.
• cơ sở dữ liệu NoSQL ít được chuẩn hóa hơn cơ sở dữ liệu SQL nên việc tìm được nhân sự có kỹ năng có thể làm việc với chúng khó khăn hơn.
• Cơ sở dữ liệu NoSQL có thể kém tương thích với các ứng dụng và cơ sở hạ tầng hiện có hơn cơ sở dữ liệu SQL.

TypeScript 

TypeScript là một trong các ngôn ngữ lập trình hàng đầu hiện nay, được Microsoft phát triển năm 2012 và đang ngày càng trở nên phổ biến. TypeScript được sử dụng để tạo các dự án dựa trên JavaScript bằng cách phát triển cả phía máy khách và phía máy chủ, rất hữu ích trong việc phát hiện lỗi và ngăn ngừa các sự cố hệ thống.

Ưu điểm:

• Thao tác nhanh chóng và đơn giản
• Dễ dàng sửa lỗi, giảm thiểu lỗi hệ thống
• Hạn chế thử nghiệm Boilerplate
• Hợp nhất mã đơn giản

Nhược điểm:

• Không thể vận hành độc lập do TypeScript chỉ là mở rộng của Javascript
• Bắt buộc phải dùng phiên dịch khi sử dụng
• Bước thiết lập cồng kềnh

TypeScript được xem là phiên bản mở rộng của Javascipt

Scala

Scala là ngôn ngữ máy ảo Java đa năng, an toàn về kiểu, kết hợp các ngôn ngữ lập trình chức năng và oop tốt nhất thành một ngôn ngữ cao đặc biệt. Ngôn ngữ Scala rất lý tưởng để giảm thiểu và loại bỏ lỗi trong các ứng dụng lớn, phức tạp, hỗ trợ cả lập trình hướng đối tượng và chức năng.

Ưu điểm:

• Linh hoạt cho cả ứng dụng web và mobile
• Cú pháp ngắn gọn, dễ hiểu
• Tính bảo mật cao

Nhược điểm:

• Thời gian biên dịch chậm hơn các loại ngôn ngữ lập trình tĩnh
• Nguồn tài liệu và hỗ trợ cộng đồng còn hạn chế

SQL

SQL là ngôn ngữ truy vấn cơ sở dữ liệu tiêu chuẩn, được sử dụng để truy cập và thao tác dữ liệu trong cơ sở dữ liệu. Đây được xem là ngôn ngữ truy vấn cơ sở dữ liệu được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới.

Ưu điểm:

• Cho phép người dùng thao tác và truy vấn dữ liệu trong cơ sở dữ liệu một cách nhanh chóng.
• Được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng và môi trường như ứng dụng web, kho dữ liệu và ứng dụng thương mại điện tử.
• Hiệu suất được cải thiện, tính toàn vẹn dữ liệu tốt hơn và thao tác dữ liệu dễ truy cập hơn so với nhiều ngôn ngữ khác

Nhược điểm:

• Tốc độ chậm khi làm việc với cơ sở dữ liệu lớn
• Khoông phù hợp với một số loại tác vụ nhất định, chẳng hạn như các phép tính toán học phức tạp hoặc học máy

Rust

Rust là ngôn ngữ lập trình được thiết kế an toàn, đồng thời và thiết thực. Đây là ngôn ngữ lập trình hệ thống chạy cực nhanh, ngăn ngừa lỗi phân tách và đảm bảo an toàn cho luồng.

Ưu điểm:

• Được sử dụng để tạo ra các ứng dụng hiệu suất cao
• Dễ học và dễ sử dụng
• Độ an toàn và bảo mật cao

Nhược điểm:

• Là ngôn ngữ mới nên tài liệu và hỗ trợ cộng đồng hạn chế
• Chỉ hỗ trợ một số nền tảng và có thể gặp khó khăn khi tích hợp với các cơ sở mã hiện có.

Perl

Perl là ngôn ngữ lập trình bậc cao đa chức năng, ban đầu được phát triển bởi Larry Wall vào năm 1987 như một ngôn ngữ kịch bản Unix giúp xử lý báo cáo dễ dàng hơn. Nó được sử dụng cho các tác vụ khác nhau, bao gồm phát triển web, lập trình mạng, quản trị hệ thống,...

Ưu điểm:

• Tính năng và ứng dụng đa dạng
• Tính linh hoạt cao
• Hỗ trợ tốt cho đồ họa và đa phương tiện

Nhược điểm:

• Khó học và không được sử dụng rộng rãi

Tổng hợp các ngôn ngữ lập trình phổ biến

FAQs về ngôn ngữ lập trình

Các ngôn ngữ lập trình đang phát triển

Cùng với sự phát triển của công nghệ, các ngôn ngữ lập trình cũng liên tục được cải tiến và phát triển để đáp ứng nhu cầu của thị trường công nghệ. Dưới đây là một số ngôn ngữ lập trình đang phát triển và có tiềm năng trong tương lai:

• Swift là một ngôn ngữ lập trình mới được phát triển bởi Apple vào năm 2014. Nó được thiết kế để thay thế cho Objective-C và được sử dụng để phát triển các ứng dụng trên hệ điều hành iOS và macOS.
• Go là một ngôn ngữ lập trình mới được phát triển bởi Google vào năm 2009. Nó được thiết kế để đơn giản hóa việc lập trình và tăng hiệu suất trong việc xử lý dữ liệu. Hiện nay, Go đang được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng web và máy chủ.

Ngôn ngữ lập trình được dùng trong công việc

Với sự phát triển của công nghệ, việc tìm kiếm việc làm trong lĩnh vực lập trình cũng trở nên ngày càng dễ dàng. Nhiều công ty hiện đang tìm kiếm những nhân viên có kỹ năng lập trình và các ngôn ngữ lập trình phổ biến như Java, Python và C++ luôn là những yêu cầu cần thiết trong các vị trí công việc này.

Tại sao cần phải học các ngôn ngữ lập trình?

Việc học các ngôn ngữ lập trình giúp cho chúng ta có thể phát triển các ứng dụng và trang web, cũng như có những kỹ năng quan trọng trong việc học tập và tìm kiếm việc làm.

Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình hiện nay?

Hiện nay có hàng trăm ngôn ngữ lập trình khác nhau, nhưng chỉ có một số ít được sử dụng rộng rãi và được coi là phổ biến nhất.

Ngôn ngữ lập trình nào là dễ học nhất?

Mỗi người có thể có cách tiếp cận và khả năng học tập khác nhau, vì vậy không có ngôn ngữ lập trình nào được coi là dễ học nhất. Tuy nhiên, các ngôn ngữ như Python và JavaScript thường được coi là dễ học cho người mới bắt đầu.

Có nên học nhiều ngôn ngữ lập trình hay chỉ tập trung vào một ngôn ngữ?

Việc học nhiều ngôn ngữ lập trình có thể giúp bạn có cái nhìn tổng quan về các công nghệ và phát triển kỹ năng đa dạng. Tuy nhiên, nếu bạn muốn trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể, tập trung vào một ngôn ngữ cũng là một lựa chọn tốt.
Trên đây là danh sách các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay cũng như đặc điểm nổi bật của chúng trong ngành công nghệ thông tin. Thông qua những chia sẻ vừa rồi, bạn có thể lựa chọn loại ngôn ngữ lập trình phù hợp với khả năng, mục đích học và tính ứng dụng trong tương lai.

CMC Cloud - Giải pháp Điện toán đám mây Toàn diện & Linh hoạt nhất. Cho phép tùy biến sử dụng và quản trị 25+ dịch vụ

• Website: https://cmccloud.vn
• Facebook: https://facebook.com/cmccloud.vn
• Hotline: 1900.2010
• Zalo OA: https://zalo.me/cmccloud
• LinkedIn: linkedin.com/company/cmc-cloud