Chuyển đổi số Y tế là gì? Khó khăn và giải pháp ngành Y tế

21/11/2023

Chuyển đổi số Y tế là xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên số và thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0. Sau hai năm đối phó với đại dịch Covid 19, ngành Y tế đang là điểm sáng trong việc thực hiện chuyển đổi số, bác sĩ và người dân đã làm quen cũng như hiểu rõ hơn vai trò của công nghệ thông tin trong việc khám chữa bệnh. Việc dịch chuyển từ phương thức cũ sang mới đem đến nhiều lợi ích nhưng không ít những khó khăn cần tìm ra giải pháp thích hợp cho ngành Y tế để đảm bảo tính hiệu quả về lâu dài.

Chuyển đổi số Y tế là gì

Chuyển đổi số Y tế là việc tích hợp các công nghệ tiên tiến và giải pháp kỹ thuật số vào toàn bộ hoạt động ngành Y tế đem đến sự thay đổi tích cực trong việc chăm sóc sức khỏe người bệnh.

Đây là một trong những lĩnh vực được ưu tiên hàng đầu thuộc top 8 lĩnh vực chuyển đổi số của quốc gia theo quyết định 749 của chính phủ về việc phê duyệt chuyển đổi số quốc gia năm 2025-2030. Theo đó, quyết định 5316 của Bộ Y tế cũng nêu rõ việc chú trọng triển khai những sáng kiến nhằm cung cấp một trải nghiệm hoàn toàn mới trong lĩnh vực Y tế, mang lại giá trị cao hơn cho người dân, doanh nghiệp và xã hội.

Chuyển đổi số Y tế là gì

Lợi ích trong chuyển đổi Y tế

Chuyển đổi số kỹ thuật ngành Y tế mang lại lợi ích to lớn cho người dân, giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý đặc biệt là người dân ở vùng cao, đem lại những cơ hội bình đẳng cho mỗi người trong cách tiếp cận dịch vụ. Giúp người dân nâng cao sức khỏe nhờ những hình thức chăm sóc y tế thông minh, kịp thời và hiệu quả. Có thể nói chuyển đổi số y tế đang là xu hướng toàn cầu, giúp cải thiện chất lượng dịch vụ, tiết kiệm thời gian chi phí, tăng hiệu quả hoạt động thông qua các giải pháp chăm sóc sức khỏe và đồng bộ hóa thông tin Y tế.

Quản lý dữ liệu: Chuyển đổi số cung cấp không gian tập trung, nơi các thông tin số liệu bệnh nhân, hóa đơn, thông tin bảo hiểm, dữ liệu nhân viên,... được quản lý nghiêm ngặt, thông minh và bảo mật.
Lưu trữ dữ liệu: Nếu không có bộ lưu trữ dữ liệu lớn, một số sẽ bị thất thoát. Công nghệ hiện đại giúp lưu trữ lượng lớn dữ liệu phục vụ quá trình nghiên cứu, phát triển thuốc, phác đồ điều trị,...
Hỗ trợ bệnh nhân: Công nghệ chăm sóc sức khỏe hiện đại giúp hỗ trợ bệnh nhân bất cứ lúc nào từ thiết bị di động thông minh. Thay vì phải nhận cuộc hẹn và xếp hàng chờ, bệnh nhân có thể kết với với bác sĩ thông qua kênh xã hội, ứng dụng chuyên dùng để đặt lịch, tư vấn sức khỏe. Điều này giúp giảm nhẹ khối lượng công việc cho các y bác sĩ cũng như tạo kết nối tốt hơn giữa bệnh nhân và bác sĩ.
Giao tiếp nội bộ thuận tiện: Chuyển đổi số cung cấp một kênh liên lạc nội bộ giúp bác sĩ y khoa phối hợp với các bộ phận khác để đưa ra phương án chẩn đoán, điều trị phù hợp nhất.
Tiết kiệm chi phí và hạn chế sai sót: Về dài hạn, những khoản đầu tư đổi mới kỹ thuật số giúp cắt giảm chi phí cho bệnh viện và bệnh nhân. Bệnh viện cắt giảm chi phí bằng cách dự đoán năng lực nhân sự nhờ cơ sở dữ liệu, cung cấp trợ giúp qua ứng dụng và website. Bệnh nhân các vùng sâu vùng xa tiết kiệm chi phí đi lại nhờ các ứng dụng Y tế kết nối từ xa.

Khó khăn trong chuyển đổi số Y tế

Chuyển đổi số Y tế Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức tồn tại từ khả năng tiếp cận, chất lượng đến trải nghiệm chăm sóc tổng thể.

Cơ sở dữ liệu phân tán

Theo ông Francis Nguyễn Tuấn Anh, chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin, cố vấn cấp cao Làng Y tế (TechFest) nhận xét dữ liệu Y tế, thông tin sức khỏe bệnh nhân của nước ta hiện nay đang nằm rải rác ở các vùng miền. Đây là một thách thức rất lớn, dẫn tới tình trạng lãng phí ngân sách, nhân lực và giảm tốc độ chuyển đổi số cho ngành Y tế.

Cụ thể, thông tin tiêm chủng vaccin Covid 19 hiện được lưu trữ tại các cơ sở khám bệnh, trung tâm Y tế, sở Y tế ở các địa phương. Không chỉ chưa được tập trung mà lưu trữ trên giấy vừa tốn không gian vừa khó bảo quản, dẫn đến nguy cơ thất lạc, sai lệch dữ liệu và bất tiện khi tìm kiếm.

Tính đồng bộ về cơ sở hạ tầng và nhân lực

Tuy ngành Y tế đang có cùng một mục tiêu số hóa trong quản lý và vận hành, nhưng mỗi đơn vị lại xây dựng một nền tảng, sử dụng phần mềm khác nhau, công năng rời rạc khiến khó khăn trong việc kết nối đồng bộ trên cả nước. Bệnh viện cần phải ứng dụng toàn diện, các phần mềm có sự liên thông với nhau để đem lại sự tích cực và tính hiệu quả.

Các bác sĩ ở các tuyến trên dễ dàng triển khai và tiếp cận kỹ thuật số tốt hơn. Bác sĩ địa phương vẫn còn nhiều khó khăn trong vấn đề này.

Nguồn lực tài chính

Nguồn lực tài chính là một thách thức cho ngành Y tế cần đối diện thẳng thắn khi ứng dụng chuyển đổi số. Phần đa các phần mềm công nghệ đều có mức giá tương đối cao, trong khi nguồn ngân sách của ngành Y tế vẫn còn đang bị hạn chế. Việc này dẫn đến việc đầu tư dàn trải, không tập trung và thiếu sự đồng bộ ở các đơn vị khác nhau.

Nguồn nhân lực

Thách thức lớn nhất khi đưa công nghệ vào Y tế đó là nguồn nhân lực. Nhân viên cần có kỹ năng trong lĩnh vực công nghệ thông tin và chuyên môn của ngành Y tế. Với đặc thù công việc bận rộn, việc ứng dụng công nghệ ban đầu sẽ gây ra nhiều khó khăn để tiếp cận cho đội ngũ cán bộ Y tế, đặc biệt là những cán bộ lớn tuổi.

Giải pháp chuyển đổi số Y tế

Qua phân tích tình hình tổng quan về chuyển đổi số y tế trên toàn thế giới, có những yếu tố cần lưu ý để thực hiện chuyển đổi số nền y tế, gồm:

Quality - Chất lượng: Đảm bảo chất lượng trong việc chăm sóc sức khỏe cũng như nâng cao trải nghiệm dịch vụ cho các bệnh nhân
Access - Tiếp cận: Tạo điều kiện cho người dân truy cập vào hệ thống chăm sóc sức khỏe đi kèm những lợi ích mà nó mang lại.
Efficiency - Hiệu quả: Dịch vụ chăm sóc mang lại hiệu quả cao, cải thiện chất lượng đi đôi với việc giảm chi phí chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.

Để thực hiện những việc này, tiến trình thực hiện phải ưu tiên các bước:

Bước 1: Xác định mục tiêu cần ưu tiên và kêu gọi đầu tư
Bước 2: Cải thiện hệ thống cơ sở dữ liệu y tế
Bước 3: Cập nhật xu hướng công nghệ mới
Bước 4: Đảm bảo tính bảo mật thông tin
Bước 5: Đào tạo kỹ năng sử dụng công nghệ cho đội ngũ y tế.

Trên cơ sở đó, một số giải pháp chuyển đổi số ngành y tế được đề xuất như sau:

Giải pháp số hóa thông tin dữ liệu Y tế

Toàn bộ dữ liệu thông tin Y tế từ được lưu trữ theo cách truyền thống cần được số hóa theo kế hoạch, lưu trữ ở hệ thống thông tin mềm. Hệ thống này giúp cán bộ, nhân viên, bác sĩ trong ngành đều dễ dàng truy cập và truy xuất tài liệu nội bộ. Những tài liệu công khai nằm ở cổng thông tin Y tế giúp người dân tra cứu nhanh chóng.

Thông tin về quy trình khám chữa bệnh, đặt lịch hẹn khám, lên lịch các ca mổ, chẩn đoán và cấp thuốc cho người bệnh cũng cần được số hóa lên cùng một hệ thống.

Giải pháp đưa công nghệ thông tin vào Y tế

Công nghệ và y học đã cùng nhau đồng hành và phát triển trong những năm qua. Những tiến bộ về khoa học công nghệ đã cứu sống hàng triệu người và cải thiện sức khỏe cho nhiều người khác. Ứng dụng công nghệ hiện đại vào Y tế tiêu biểu như trí tuệ nhân tạo AI, Blockchain, thực tế ảo tăng cường VR & AR, thiết bị theo dõi và cảm biến trong việc chăm sóc sức khỏe, công nghệ tự động robots, in 3D,...

Có thể nói, công nghệ ngày càng có vai trò quan trọng, không chỉ là bà đỡ cho quy trình cải cách hành chính trong việc quản lý điều hành của ngành Y tế, mà còn hỗ trợ công tác đào tạo, giảng dạy, khám chữa bệnh hiệu quả với độ chính xác cao.

Giải pháp tạo điều kiện tiếp cận chuyển đổi số

Những phần mềm khai báo bệnh án điện tử và cổng thông tin Y tế cần được phổ biến sâu tới người dân. Có thể thực hiện bằng việc tổ chức các chương trình khuyến khích, gói hỗ trợ khi người dân tham gia. Ngoài ra các địa phương vùng sâu vùng xa, cần cử cán bộ nhà nước, cán bộ Y tế tổ chức những buổi hướng dẫn chung, cùng hoạt động quảng bá cho người dân.

Cán bộ Y tế cần được đào tạo bổ sung kiến thức về công nghệ thông tin. Từ đó dễ dàng hơn trong việc ứng dụng công nghệ phần mềm cho việc khám và điều trị.

Giải pháp bảo mật thông tin Y tế

Dữ liệu thông tin sức khỏe thường rất nhạy cảm và liên quan đến thông tin cá nhân, do đó bệnh nhân quan tâm đến việc dữ liệu của họ được thu thập, xử lý phân tích ra sao. Thực tế, những vấn đề về rò rỉ thông tin đã xảy ra khiến người dân khó lòng tin tưởng. Do đó, ngành Y tế cần xây dựng giải pháp bảo mật chặt chẽ, gây dựng niềm tin cho người dân. Như vậy mới dễ dàng thuyết phục họ tham gia vào hệ thống chuyển đổi.

Giải pháp xây dựng khung pháp lý

Cuối cùng, xây dựng hành lang pháp lý vững vàng, đảm bảo tính thống nhất giữa các bộ ban ngành, cơ quan liên quan đến việc ứng dụng công nghệ y tế, bộ Y tế đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát, can thiệp nhanh chóng vào tình trạng dự án để đưa ra biện pháp xử lý tình huống kịp thời. Như vậy, ngành Y tế Việt Nam mới dễ dàng thực hiện chuyển đổi số toàn diện, cải thiện sức khỏe và chất lượng sống của người dân.

Giai đoạn bình thường mới sau đại dịch Covid 19 thay đổi toàn diện về hành vi người dân, phương thức cung cấp dịch vụ,... Tỷ lệ tầng lớp thượng lưu tăng nhanh, dân số già, mở ra những nhu cầu về Y tế lớn. Người dân chủ động thăm khám, điều trị và chăm sóc sức khỏe theo hướng cá nhân hóa. Tất cả đang đặt ra những yêu cầu cấp bách về chuyển đổi số Y tế.

Hiện nay ngành Y tế vẫn còn nhiều khoảng trống trong việc xây dựng nền tảng bảo mật, kết nối và chia sẻ dữ liệu theo chiều dọc (cơ sở Y tế với bộ Y tế) và theo chiều ngang (giữa các cơ sở Y tế các địa phương). Để giải quyết những vấn đề còn tồn đọng, hãy để các chuyên gia của CMC Cloud tư vấn cho bạn cách các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Apple giải quyết những khó khăn khi gia nhập vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Các giải pháp của CMC Cloud giúp xâu chuỗi và chuẩn hóa thông tin dữ liệu về một nguồn, đảm bảo vấn đề về an toàn bảo mật cũng như tối ưu chi phí vận hành, tiết kiệm thời gian trong từng khâu hoạt động.

CMC Cloud - Giải pháp Điện toán đám mây Toàn diện & Linh hoạt nhất. Cho phép tùy biến sử dụng và quản trị 25+ dịch vụ